Sigara kaynaklı ölümler, ABD’deki önlenebilir ölümler sıralamasında liderliğini koruyor. ABD Sağlık Bakanlığı’na bağlı Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC)’ye göre ülkede her yıl neredeyse yarım milyon insan sigara yüzüne hayatını kaybediyor. Doğal olarak sigara tüketimini azaltmak ve gençleri bağımlılıktan uzak tutmak bir kamu sağlığı önceliğine dönüşüyor.
Şanslıyız ki nikotin bağımlıları için sigaradan daha az tehlikeli nikotin alma yolları mevcut. Elektronik sigara gibi ENDS (Elektronik nikotin sağlayıcılar) ürünleri geleneksel sigaralara göre daha az zarar veriyor. Hatta ENDS’ler sigara bırakmaya bile yardımcı oluyor. Ne yazık ki çok az insan bunun farkında.
Food and Drug Administration (Gıda ve İlaç İdaresi), elektronik sigaraları “tütün ürünü” olarak tanımladığı için tütün ürünlerinin göreceli zararları konusunda kamuoyu yeterli anlayışa sahip değil. FDA ve diğer uzmanlar elektronik sigaraların normal sigaralardan daha az zararlı olduğunu kabul etmekte. Fakat birçok Amerikalı bunu pek anlamış değil. Sigara içenler bile sigaradan daha az zararlı yollarla nikotin alabileceklerinin, belki de hayatlarını kurtarabileceklerinin farkında değil.
Asıl sorun bu yanlış ama yaygın bilgi kirliliğinin nereden kaynaklandığını bulmak. Eğer sağlık yetkilileri kamuoyunu bilgilendirse yardımcı olabilirler ama yine de yeterli olacakları kesin değil. Hükümetin tüketicileri bilgilendirme kapasitesi yapısı itibariyle yeterli değil, özellikle hükümet organlarına olan kamuoyu güveninin iyi bir noktada olmadığını düşünürsek. Daha sonra açıklayacağımız gibi Amerikalıları tütün ürünlerinin göreli riskleri konusunda eğitmek, bu tür ürünleri sınıflandırma ve düzenleme şeklimizi gözden geçirmeyi gerektirebilir ve özellikle Amerikalıları, nikotin ürünlerinin göreli riskleri konusunda eğitmekte ekonomik yararı olanların bunu yapmasına izin verebilir.
Daha az sağlıksız nikotin ürünü
Elektronik sigaralar 15 yıldan fazladır ABD’de piyasada mevcut. Bu ürünleri geleneksel sigaralardan ayıran unsur ise yanma etkisi içermemesi. Elektronik sigaralar, nikotin ve aroma içeren sıvı solüsyonu ısıtarak tiyatrolarda veya dans kulüplerinde görebileceğiniz duman makinesinden çıkan dumana benzer duman çıkarırlar.
Elektronik sigaralar yanmalı olmadıkları için geleneksel sigaralara göre daha az zararlıdır. Çünkü kullananlar normal sigara gibi tutuşturucu etkisi olan maddelerle beraber sayısız diğer zararlı maddeleri solumazlar. Bu yüzden FDA (Gıda ve İlaç İdaresi)’nin kabul ettiği gibi elektronik sigaralardan nikotin ihtiyacını karşılamak bilinen sigaralara göre daha az risk barındırıyor.
Elektronik sigaralar üzerine yapılan araştırmalar da daha az risk oluşturduklarını kanıtlar nitelikte. 2018’de yapılan Fen Bilimleri Enstitüsü’nün (National Academies of Sciences) araştırmasına göre, “Normal sigaraların yerine e-sigaraların ikame edilmesinin, kullanıcıların geleneksel sigaralarında bulunan çok sayıda toksik maddeye ve kanserojene maruz kalmasını azalttığına dair kesin kanıtlar var.” Ve “pasif içicilik konusunda e-sigaralar çevresine normal sigaralardan daha az zarar verdiğine dair destekleyici kanıtlar bulunmuştur.
Çok sayıda önemli araştırmaların ortaya koyduğu gibi e-sigaralar en azından kısa vadede daha az zararlı etkiye sahip. 2017’de Lion Shahab’ın yaptığı bir araştırmaya göre normal sigaralardan e-sigaraya geçen kullanıcıların çeşitli tahlillerinde daha az kansorejen maddelere rastlanmış. Bir sonraki sene Maciej Goniewicz’in araştırması da önceki araştırmayı destekleyerek normal sigaralardan e-sigaraya geçen kullanıcıların bir yıl içerisinde kan tahlillerinde neredeyse hiç tütün ürünleri kullanmamış biri kadar az kansorejen madde bulgusuna rastlanmış. Bu tarz araştırmalar İngiltere Sağlık Bakanlığı’nın oldukça cüretkâr “e-sigaralar normal sigaralardan %95 daha az zararlı” ifadesinin kaynağını oluşturuyor.
Her ne kadar elektronik sigaraların uzun vadeli etkileri bilinmese de genle kanı e-sigaraların normal sigaralardan daha az sağlık riski barındırdığı ve ölümleri azaltabileceği yönünde. David T. Levy’nin 2018’deki çalışması, eğer 10 yıl boyunca sigara kullanan tüm Amerikalılar elektronik sigara kullanmaya geçerse sigara kaynaklı 6,6 milyon erken ölümün önlenebileceği ihtimalini ortaya koyuyor.
E-sigaralar, normal sigaralardan sadece daha az riskli olmamakla beraber aynı zamanda sigara kullanımını tamamen bıraktırmasa da azaltabilir. Yapılan birçok çalışma, e-sigaraların FDA’nın onayladığı diğer nikotin bağımlılığı tedavilerinden (nikotin bandı veya sakızı gibi) daha efektif olduğunu gösteriyor. Jamie Hartmann‐Boycea’ a göre e-sigaralar, sigara bıraktırma konusunda diğer nikotin bağımlılığı tedavilerinden %70 daha etkili. Başka araştırmalar da e-sigaraların varlığı, sigarayı bırakmak istemeyen ama azaltmak isteyen kullanıcılara yardımcı olduğunu ortaya sunuyor. David J.K. Balfour’a göre de kesin olmasa da görünen o ki elektronik sigaralar, sigara bıraktırma konusunda etkili.
E-sigaralar aynı zamanda hamile kadınlar ve çocukları için de alternatif sunabilir. Araştırmalarla desteklendiği gibi hamileyken sigara kullanmak erken doğum, düşük kiloda doğum, çocuk düşürme ve çocukluk obezitesi gibi çeşitli sıkıntılara yol açıyor. Bazı etkiler anne karnının nikotine maruz kalmasıyla ilişkilendirilebilir. Ancak birçok araştırma bu sıkıntıların önemli kısmının, annelerin geleneksel sigaralardan kaynaklı karbon-monoksite maruz kalması yüzüne gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Jinekolog Brendan P. McDonnell’un çalışmasında İrlanda’da bir hastanedeki 129 doğum inceleniyor. Bu çalışmaya göre e-sigara kullanan hamile kadınların bebekleri, hiç tütün ürünü kullanmayan kadınlara göre neredeyse aynı şekilde sigara kaynaklı hastalıklar görülmeden doğuyorlar. Suzanne Froggatt’ın araştırmasına göre de “Doğum sonrası kilo, bebek vücut ölçüleri, gebelik süresi gibi ölçütlerde e-sigara kullanan annelerin bebekleri hiç sigara kullanmayanlarla eş değer. Geleneksel sigaralara maruz kalan bebekler ise bildiğiniz gibi daha zayıflar, kafaları daha küçük.”
Bebeklerde zihinsel gelişimin azalması gibi bazı olumsuz sonuçlar, hamilelik sırasında e-sigara kullanımıyla bir miktar korelasyon içerisindedir ancak konuyla ilgili neredeyse tüm araştırmalar, hamilelik sırasında e-sigara kullanımının sigaraya göre önemli ölçüde tercih edilebilirliğini göstermiştir. Birleşik Krallık bu araştırma ve bulguları benimsemiş gözüküyor. Sağlık Bakanlığı’na bağlı doktorlara, eğer hamile kadınlar sigara kullanımı bırakamıyorlarsa en azından doğuma kadar e-sigara kullanımını önermeleri tavsiye ediliyor. 2019’da bu yola başvuran Birleşik Krallık’ta sigara içen hamile kadınların sayısı %10 oranında düşüş göstermiş. Tıpkı diğer nikotin sakızı veya bant ürünleri gibi e-sigaralar bazen kadın doğum servislerinde ücretsiz şekilde karşılanıyor. Tabii ki COVID pandemisi sebebiyle bu uygulamaların kamu sağlığına katkısını ölçmek zor fakat İngiltere’nin planı hamile sigara içen kadın sayısını %9,1’den %6’ye elektronik sigaralar yardımıyla düşürmek.
Comments